W przypadku małego dziecka minie trochę czasu, aż opanuje umiejętność mówienia i będzie w stanie dobrze się wysłowić. Nie zmienia to jednak faktu, że niemowlę także próbuje zakomunikować rodzicowi swoje uczucia i potrzeby. Istotne będzie wobec tego baczne obserwowanie zachowania dziecka, można mówić nawet o różnych rodzajach płaczu, każdy wskazuje na coś innego. Bagatelizowanie sygnałów wysyłanych przez maluszka to prosta droga do niezadowolenia obu stron. Znaczenie ma także mimika twarzy, z której można wiele odczytać. Z czasem rodzicowi będzie coraz łatwiej właściwie interpretować zachowanie dziecka.
Zrozumieć sygnały wysyłane przez dziecko
Małe dziecko dużo śpi, je i niestety płacze. Warto jednak wiedzieć, że płacz nie wynika ze złośliwości dziecka, ale jego niezadowolenia z powodu niezaspokojenia potrzeb lub czynników zewnętrznych. Pomimo tego, że niemowlę nie potrafi mówić i nie powie, o co mu dokładnie chodzi, czego potrzebuje i co mu nie pasuje, można obserwować jego mimikę twarzy i zachowanie. Kontakt wzrokowy jest bardzo ważny, uważna mama jest w stanie stwierdzić, co dzieje się niepokojącego z dzieckiem po samym spojrzeniu na nie. Dziecko bardzo często zaczyna płakać, gdy czuje się zagrożone z różnych powodów. Inną przyczynom będzie zmęczenie, przebodźcowanie, ból, dyskomfort, zimno, gorąco, głód. Płacz może być też sposobem na zwrócenie na siebie uwagi, wynikać z niezaspokojonej potrzeby bliskości. Czasem jest objawem choroby, dlatego jeśli towarzyszy mu gorączka, sinienie, wysypka czy wymioty, to trzeba zgłosić się niezwłocznie do lekarza. Płaczliwość u zdrowego dziecka jest czymś całkowicie naturalnym, ale ma też konkretną przyczynę. Niemowlę traktuje płacz jako sposób na wyrażenie swoich potrzeb i zwrócenie na siebie uwagi. Problem pojawia się, gdy rodzic nie potrafi odczytać wysyłanych przez maluszka sygnałów. Niektórzy doszukują się w płaczliwości wręcz złych intencji dziecka, chęci zrobienia na złość opiekunowi. Dowiedz się jak wychować dziecko w odpowiedni sposób.
Płacz niejedno ma imię, czyli jak zrozumieć małe dziecko?
Małe dziecko nie wie, jak powiedzieć, że jest głodne, dlatego pozostaje płacz, za pomocą którego może szybko zwrócić na siebie uwagę. Na początku zaczyna pokasływać, kwilić co jakiś czas, aż w końcu płacz jest niemalże nieprzerwany. Rodzic może poznać potrzebę posilenia się u dziecka, które zaczyna oblizywać język, otwierać usta, rozglądać się za źródłem pokarmu, podnosić rękę do buzi. Zmęczone dziecko zaczyna ziewać, kręcić głową, marudzić. Jeżeli rodzic nie położy go spać, to zacznie ono zawodzić i donośnie płakać. Często jest tak, że narastający płacz w końcu ustaje samoczynnie, dziecko w końcu zasypia ze zmęczenia. O przemęczeniu może świadczyć też wyginanie się dziecka, kopanie, zaczerwieniona twarz. Innym rodzajem płaczu jest ten wynikający z przebodźcowania dziecka. Nadmierna stymulacja sprawia, że dziecko może być znudzone lub pobudzone, każdy organizm reaguje inaczej. Jeśli dziecko odwraca głowę, wpatruje się w jeden punkt, nie kontroluje ruchów kończyn, może to wskazywać właśnie na przestymulowanie. Warto wobec tego ograniczyć brodźce zewnętrzne typu muzyka, zabawa, telewizor.
Na co wskazują poszczególne zachowania dziecka?
Znudzone dziecko zaczyna być marudne, zirytowane, charakterystyczne jest też pojękiwanie. Potrzebę nowych wrażeń próbuje zakomunikować przez poruszanie na boki głową w celu znalezienia czegoś interesującego. Pojawia się zabawa własnymi kończynami, szukanie sposobu na zabicie nudy. Jeśli dziecko zaczyna nagle bardzo głośno płakać, po czym cichnie i wstrzymuje oddech na chwilę, bardzo często wskazuje to na ból brzucha, gazy czy kolkę. Alarmujące powinno być dla rodzica przyciskanie nóg do tułowia, sztywność ciała, grymas bólu na twarzy, zawijanie języka do góry, chaotyczne ruchy kończynami. Donośny płacz może być powodem odczuwania zimna przez dziecko, szczególnie jeśli towarzyszy temu drganie wargi i gęsia skórka. Wychłodzenie organizmu jest tak samo groźne, jak przegrzanie, dlatego należy temu przeciwdziałać. Jeśli dziecko ma zimne stopy i dłonie, sinieje mu skóra, pojawia się czkawka, to prawdopodobnie czuje dyskomfort spowodowany zimnem. Mogą dojść do tego objawy w postaci wicia się i podnoszenia pupy, co najczęściej jest oznaką mokrej pieluchy, która potęguje zimno.
Jeśli dziecku jest za gorąco, to zaczyna marudzić, szybciej i ciężej oddychać, płakać. Charakterystyczne są wypieki na twarzy i spocony kark. Dziecko może też zawodzić i płakać z powodu niezaspokojenia potrzeby bliskości. Jeśli zaczyna rozglądać się za matką i uspokaja się po wzięciu na ręce, powód płaczu staje się już jasny. Marudzenie i plucie po jedzeniu często wynika z przejedzenia. Z kolei ślinienie, wkładanie czego popadnie do buzi, brak apetytu i płacz mogą wskazywać na ząbkowanie.
